2.1 Kültürün tanımı

Tanım: Kültür nedir?

Savaş ya da siyasi baskılar yüzünden ülkenizi terketmek zorunda kaldığınızı hayal edin. Uzun bir yolculuktan sonra yabancı bir ülkeye varıyorsunuz. Nasıl hissederdiniz? Yeni bir çevrede yer edinmek için neler yapardınız? Kendinizi kaybolmuş hissedebilir ve büyük ihtimalle yolunuzu bulmak için bulunduğunuz yerin bir simgesini ve size tanıdık gelen noktaları bulmaya çalışırsınız. Size tanıdık gelen bu noktalar kültürel içgüdülerinizin zihninizde oluşturduğu unsurlardır. Zamanla uyum ve anlayış süreci kabullenmenizi sağlayacak ve sonunda şahsen size uygun kültürel unsurlarla bütünleştirecektir.

 

Kültürün pekçok tanımı vardır. henüz 1952 yılında Kroeber ve Kluckhohn ‘kültür’ teriminin 150’den fazla tanımını ortaya koymuşlardır (Kroeber & Kluckhohn, 1952). Aşağıdaki tanımlar, kültür teriminin en çok bilinenleridir. Kültür,

  • çevrenin insan yapımı bir parçasıdır (Harry Triandis)
  • zihnin toplu programlanmasıdır (Geert Hofstede)
  • bir grup insanın sorunları çözme yöntemidir (Fons Trompenaars)
  • Olağan şeyleri algılamamızı tanımlamak için oryantasyon sistemidir (Alexander Thomas)
  • Belirsiz bir kavramdır (Jürgen Bolten)

Uyum sistemi olarak kültür

Alexander Thomas’a göre kültür bize belli bir millete, topluma, örgüte ya da gruba özgü uyum sistemi sağlar. Dünyada iç güdüsel olarak yolumuzu bulabilmemiz için bu sisteme ihtiyacımız vardır çünkü bu sistem algımızı, düşüncemizi, değerlerimizi ve eylemlerimizi tanımlar ve etkiler. Uyum sistemi belirli sembollere dayanır (dil, mimikler, kıyafet, selamlama, sohbet vb) ve grup kimliği anlayışı oluşturarak ve gördüklerimize, algıladıklarımıza ve yaptıklarımıza anlam vererek nesilden nesile devam eder.

Uyum sistemi bize davranışsal teşvikler ve fırsatlar sağlar ama ayrıca davranışlarımıza “koşul ve limit” koyar (Thomas, 2010). Yeni bir ülkeye gelen göçmenler için bu durum yeni bir uyum sistemi, yeni açık ve örtük kurallar, yeni iletişim biçimleri ile baş etme çabası demektir. Özellikle insanların bilinçsiz bir şekilde göçmenlerden esas kültürü benimsemesini beklemesinden dolayı göçmenler için stresli olabilir

 

Karmaşık Kültürler

Küreselleşme ve yeni göçmen olgusu yüzünden, pek çok modern toplum artık geçmişteki homojen toplumlar ile karşılaştırılamaz. Bu modern toplumların özelliklerinden biri ise süreçlere ve ağ kurmaya yönelik güçlü bir uyum gösterilmesidir (Bolten, 2013). Kültür, insanlar ve grup kültürleri arasındaki karşılıklı ilişki ağı olarak tanımlanır. Bu bağlamda kültür ‘belirsizdir’ (Bolten, 2013). Tanımlanmış bir sınırı yoktur. İnsanlar birden fazla grubun üyeleridir, örneğin insanlar birden fazla grup kültüre katılabilirler. Bu nedenle sürekli olarak bağlantı kurdukları yeni gruba diğer grup kültürlerden farklı farklı unsurlar getirirler. Bunun sonucu da modern toplumlarda gördüğümüz heterojen yapıdır. Fakat kültür, ne kadar dikkatli incelediğimize bağlı olarak az çok homojen/heterojen olarak algılanabilir. Kültürü ne kadar dikkatli incelersek, toplumda o kadar çok farklılık görürüz.